DE STAD LEIDEN

Waarschijnlijk omdat op het dorp het aanbod beperkt en de prijs hoog was, gingen we voor de aanschaf van kleding en schoenen naar de stad. Tot de jaren zestig werd het uitstapje naar Leiden gemaakt met de Blauwe Tram. Opstappen in de Zeestraat, uitstappen op de Breestraat. Die goeie ouwe tram met zijn conducteur die voorzien van pet met NZH-insigne en een dito tang een gaatje in je kaartje knipte. Zo'n uitstapje had een vast patroon. Voor kleding ging het via V&D naar de Aalmarkt en C&A. Stonden er schoenen op de bestellijst dan ging het via de Donkersteeg naar de Haarlemmerstraat naar de Bata of van Haren.
Mijn moeder, die van haar moeder de drang van snuffelen naar tweedehands spullen had geërfd, móést op bezoek bij een uitdrager. Eén met een zaak , gelegen tegenover koffiehuis en IJssalon Voortman, was genoemd naar zijn eigenaar 'De vuile Pluijm', ik hoop althans dat ik het zo vertaald goed heb onthouden. Moeder kocht haar schuldig geweten voor de tweedehands aanschaf af met een dubbel dik dubbeltjes ijsje bij Voortman. Of nog veel vaker soms, werden we getracteerd op poffertjes bij de oliebollenwinkel van Brouwer. Wij boften maar met zo'n moeder. Beladen met onze aankopen liepen we nu de Haarlemmerstraat uit. Bijna aan het einde gingen onze kinderharten sneller kloppen. De speelgoedzaak van 'van Cleef' kwam in zicht. Een waar lustobject voor verlangende kinderogen. Rondkijken was een feest. Om te bevorderen dat wij ons goed zouden gedragen en nergens aan zouden komen werd vooraf de beloning in het vooruitzicht gesteld. Iets uitzoeken voor een kwartje! De rijkdom die dat offer bood!
In de winkel was ook de praktijk van de 'Poppendokter' gevestigd. Tranen met tuiten huilde ik toen ik daar mijn lieveling, de prachtige van nicht Jansje uit de Kerkstraat gekregen pop met porceleinen kop, moest achterlaten. Haar papiermachee lijf grijs dooraderd op de plaatsen waar de huidkleurige verf was weggesleten, beschadigd toch door het gebruik van voorzichtige kinderhanden, haar ledematen los aan de romp vebonden door rekloze elastiekjes; haar slaapogen diep in het achterhoofd gedrukt en haar door mij persoonlijk naar de laatste mode ge-be-bopte pruik gemaakt van het zuiverste goudgelen mohair, vereisten met grote spoed een intensivecare opname.
Jarenlang heeft zij op mijn grootste zorg kunnen rekenen tot ze op een dag verdwenen is, plotseling en onvoorwaardelijk. Niemand kan zich herinneren wat er met haar is gebeurd of waar ze is gebleven, of ze is geleend, of ontvoerd, haar een jammerlijk ongeluk is overkomen, een voddenboer hoog op haar heeft geboden of zij aan jaloezie ten onder is gegaan, niemand heeft het ooit geweten, maar nooit is zij op haar plekje teruggekeerd.
Uitgewinkeld in leiden liepen we over de Steenstraat richting station. Voordat we daar aankwamen passeerden we eerst nog de met goud galon behangen por-
tier die de draaideuren van Heck's bewaakte of was het de Rutecks? Bij uitzondering
gingen we daar naarbinnen. Alleen tijdens de grote vakantie en als toppunt van uitstapje of die ene keer dat ik mijn arm had gebroken en na bezoek aan het ziekenhuis daar als troost zomaar een ijsje kreeg. De andere keren kregen we soep, of een flesje cocacola of een met een parasolletje versierd kinderijsje.
Dan stapten we op de tram. Tenminste als het meezat. Het zat niet altijd mee, bijvoorbeeld als de ieder half uur rijdende tram, net weg was. Mijn vader nogal ongeduldig van aard stelde ons dan voor om al wachtende, alvast één halte verder te lopen. Soms, afhankelijk van de beschikbare wachttijd, werden dat er twee of drie tot wij bij de 'Splitsing' bij Oegstgeest waren aangekomen, dan weigerden we nog maar één stap te doen. Mijn vader is pas voorgoed van dit idee genezen, op de dag dat wij zo voortwandelend tussen twee haltes in de volgende tram langs zagen rijden. Dat was een lange rit die dag!
Met het einde van de reis kwamen ook de kerktorens van Noordwijkin zicht de dikke en de dunne, eerst nog voorafgegaan door de gele koepel van Sole Mio in de duinen, dan wisten wij we zijn bijna thuis.